METFORMİN İÇİN ÖNEMLİ OLAN HASTA EĞİTİMİNİ YAPIYOR MUYUZ?
Metformin, tip-2 diyabette ilk tercih edilen ilaç olmakla birlikte tip-1 diyabette de kullanılabilmektedir. Özellikle fazla kilolu tip-2 diyabet hastalarında iştahı azaltmasından dolayı kilo kaybına da katkıda bulunur ve diyabetik komplikasyonların azalmasına yardımcı olur.
Genelde 500 ve 850 mg’lık müstahzarları bulunmaktadır, tolere edilebilmesi için başlangıçta günde 1 kere; daha sonra günde 2-3 kereye kadar kullanılabilir. 1000 mg yazılması halinde 2×1 500 mg alınması önerilmektedir. Yemeklerle birlikte veya yemeklerden sonra alınabilmesiyle beraber, sebep olacağı gastrointestinal yan etkileri en aza indirmek için yemeklerle birlikte alınmalıdır. Böbrek fonksiyonlarına göre doz ayarı gerektirmektedir, bu nedenle metformin ile tedaviye başlamadan önce ve sonrasında her yıl en az 1 kez olmak üzere Glomerüler Filtrasyon Hızı (GFR) bakılmalıdır. Böbrek fonksiyonlarını bozan başka ilaçlar ile birlikte kullanımı durumunda dikkatli olunmalıdır.
Kontrendikasyonlar
- Şiddetli böbrek yetmezliği (GFR<30mL/dk)
- Dehidrasyon (şiddetli diyare, kusma, uzun süreli açlık), şiddetli enfeksiyon, şok gibi böbrek fonksiyonlarını değiştirme potansiyeli olan akut durumlar
- Doku hipoksisine yol açabilecek akut veya kötüleşen kronik hastalıklar (Dekompanse kalp yetmezliği, respiratuvar yetmezlik, yakın geçmişte miyokard infarktüsü, şok, septisemi…)
- Hepatik yetmezlik, akut alkol intoksikasyonu, aşırı alkol tüketimi
- Laktasyon, gebelik
- Laktik asidoz, diyabetik ketoasidoz
Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar
- Gastrointestinal yan etkiler; bulantı, kusma, karın ağrısı, iştah kaybı, diyare, dispepsi ve ağızda metalik tat yapar. GIS yan etkilerden dolayı hastanın ilacı bırakmaması gerektiği, bu belirtilerin 7-14 gün içinde geçeceği ve ilacı yemeklerle birlikte alması halinde bu yan etkilerin azalacağı anlatılmalıdır.
- Kilo kaybı gözlenebilir.
- Terleme yapabilir.
- Baş dönmesi, sersemlik ve baş ağrısına neden olabilir.
- Bağırsaktan B12 vitamini ve folik asit absorpsiyonunu azaltır.
- Nadiren de olsa laktik asidoz yapabilir. Laktik asidoz, çoğunlukla sepsis, kardiorespiratuvar hastalıklar ya da böbrek fonksiyonlarının akut olarak kötüleşmesi sonucunda oluşan çok seyrek fakat ciddi bir metabolik komplikasyondur. Böbrek fonksiyonlarının akut olarak kötüleşmesi sonucunda metformin birikir ve bu da laktik asidoz riskini artırır. Hastalar laktik asidoz riski ve belirtileri hakkında bilgilendirilmelidir: Asidotik dispne, abdominal ağrı, kas krampları, asteni, hipotermi ve bunları takip eden koma ile karakterizedir. Eğer hasta böyle bir durumla karşılaşırsa vakit geçirmeden ilacını da yanına alarak hekime başvurması söylenmelidir.
- Cerrahi girişimler ve iyotlu kontrast madde kullanılan işlemlerde, metformin işlemden 24 saat önceden durdurulmalıdır ve işlemi takip eden 48 saatten veya oral beslenme başlangıcından ve böbrek fonksiyonları yeniden değerlendirilip, stabil hale geldikten sonra başlanabilir.Hastaya bu konuda mutlaka hasta eğitimi yapılmalıdır; böyle bir işlem geçirecekse bu ilacı kullandığını hekime ve işlemi yapan sağlık personeline mutlaka söylemesi gerektiği anlatılmalıdır.
- Metformin, tek başına hipoglisemiye neden olmaz, ancak insülin veya başka oral antidiyabetik ilaçlarla birlikte kullanıldığında bu duruma dikkat edilmesi gerekmektedir.
- Hastalara gün boyunca düzenli karbonhidrat dağılımı olan bir diyet programı uygulanmalıdır. Fazla kilolu hastalar enerjisi kısıtlı diyetlerine devam etmelidir. Diyabeti izlemek için standart laboratuvar testleri düzenli olarak uygulanmalıdır.
METFORMİN HASTA EĞİTİMİ KARTI İÇİN TIKLAYINIZ.
0 yorum