Mineralokortikoidler
İnsanda adrenal korteksin ana mineralokortikoid hormonu aldosterondur.
Glukokortikoidler gibi antienflamatuvar etki göstermezler.
Ana glukokortikoid hormon olan kortizol az da olsa mineralokortikoid etki gösterir. Bu nedenle aldosteron yokluğunda ciddi tehlike oluşturacak su ve elektrolit kaybı gelişmez.
Aldosteron
Aldosteron ve mineralokortikoid özelliklere sahip diğer steroidler, distal kıvrımlı böbrek tübülünün distal kısmından ve kortikal toplayıcı tübüllerinden sodyum emilimini artırırlar.
Tümörlerin neden olduğu aşırı aldosteron seviyeleri veya sentetik mineralokortikoidlerin yüksek dozları, hipokalemi, metabolik alkaloz, artmış plazma hacmi ve hipertansiyona sebep olur.
Mineralokortikoidler, hedef hücrelerin sitoplazmasında mineralokortikoid reseptörüne bağlanarak etki ederler.
Aldosteronun Etkileri
- Hedef organı böbreklerdir. Distal tubulusların distal kısmındaki toplayıcı kanalların kortikal kısmındaki tubulus hücrelerini reseptörler aracılığıyla etkiler.
- Na+ reabsorpsiyonunu ve K+ ve H+ atılımını hızlandırır. Dış salgı bezlerinde de aynı etkiyi yapar. Aldosteron, su ve tuz tutulumu; potasyum ve proton kaybı yapar.
- Ter ile Na+ kaybı arttığında aldosteron salgılanması artar ve Na+ reabsorpsiyonu artar.
- Kan basıncını yükselterek hipertansiyona neden olur.
- Aldosteron salgısı çok arttığında fazla miktarda su ve Na+ tutulur; ödem, hipervolemi ve hipertansiyon gelişebilir. Ayrıca hipokalemi ve metabolik alkaloz görülür.
Mineralokortikoid İlaçlar
Aldosteron, dezoksikortikosteron ve fludrokortizon asetat mineralokortikoid ilaçlardır (Tablo-1).
Bunlar arasında sadece fludrokortizon asetat mevcut olarak kullanılmaktadır.
Aldosteron Antagonistleri
Böbrek tubulus ve toplayıcı kanal hücrelerinin içindeki aldosteron reseptörlerini bloke eden diüretik ve natriüretik etkinlik gösteren ilaçlardır.
Spironolakton ve eplerenonu içerir. Potasyum tutucu diüretikler grubunda yer alırlar. Hipertansiyon ve konjestif kalp yetmezliği gibi kardiyovasküler hastalıklarda kullanılırlar.
Özellikle hipokalemi yapan diüretiklerle birlikte onların yaptığı hipokalemiyi önlemek ve etkileri artırmak amacıyla kombinasyonu sıklıkla kullanılmaktadır.
MİNERALOKORTİKOİDLER İLE İLGİLİ DETAYLI BİLGİLER VE GÜNCEL MÜSTAHZAR TABLOLARI İÇİN SLAYTIMIZDAN YARARLANABİLİRSİNİZ.
