NEBİVOLOLÜN DİĞER BETA BLOKÖRLERE GÖRE AVANTAJI

NEBİVOLOLÜN DİĞER BETA BLOKÖRLERE GÖRE AVANTAJI

Beta adrenerjik reseptör blokörü olan nebivolol kardiyoselektif olup seçici olarak β1 blokajı yapar. İlk kez 1995 yılında Hollanda’da esansiyel hipertansiyon endikasyonu için ruhsat almıştır. Kimyasal yapısı diğer β1 blokörlerden daha farklı olup diğer β blokörlerde bulunmayan bazı ek özelliklere sahiptir.

Nebivololün hasta açısından tolere edilebilirliği yüksek bir ilaçtır; uygulaması kolay ve yan etki potansiyeli düşüktür. Nebivolol diğer β blokörlerden farklı olarak hem yapı hem de mekanizma farklılığından dolayı ek avantajlar sağlar.

Nebivolol çift etki mekanizmalı bir ajandır. Hem damar endotelinde nitrik oksit (NO) aktivasyonunu artırır hem de β1 blokajı yapar. Nebivololün vazodilatör etkisi vardır; bu vazodilatasyon NO ve cGMP üzerinden oluşur.

NO vücuttaki tüm dokularda bulunur ve NO’nun moleküler hedefleri arasında çözünebilir guanilat siklaz (çGS) ve adenozin difosfat (ADP)-ribozil transferaz yer alır. Guanilat siklaz aracılığı ile siklik guanozin monofosfat (cGMP) oluşur; cGMP de çeşitli protein kinazları, siklik nükleotid fosfodiesterazları, iyon kanallarını ve diğer bazı proteinleri etkiler.

Yapılan çalışmalarda nebivololün hem NO’in oksidatif yıkıma karşı korunması hem de sentezinin stimüle edilmesi yoluyla hipertansiyon hastalarında plazma ve üriner nitrat düzeylerini anlamlı olarak artırdığı görülmüştür. Ayrıca nebivololün sağlıklı gönüllülerde sistemik oksidatif stresi azalttığı da gösterilmiştir.

Bazı çalışmalar nebivololün antioksidan özelliği olduğunu belirtmektedir. Bu çalışmalarda birinde oksidatif stres varlığında miktarları artan, araşidonik asidin serbest radikallerce katalizlendiği peroksidayonla oluşan ve prostaglandin benzeri bileşikleri olan izoprostanların vücutta önemli olan 8-iso-PGF2α formunun, nebivololün standart dozda oral kullanımı ile idrar ile atılımının belirgin olarak azaldığı görülmüştür.

Ayrıca bazı çalışmalarda NO’in kontraksiyon inhibisyonu yapan etkisi ortaya konmuş ve bu çalışmalarda NO aracılığıyla etki eden ilaçların uterin kontraksiyonları inhibe edici etkileri olduğu belirlenmiştir.

Nebivololün insülin duyarlılığını iyileştirdiğine dair çalışmalar vardır. Özellikle iskemik olmayan kardiyomiyopatili ve belirgin insülin direnci olan kalp yetmezliği hastalarında nebivololün tercih edilmesi önerilebilmektedir.

Bir çalışmada atenolol, metoprolol veya bisoprolol alırken erektil disfonksiyondan şikayet eden hipertansif erkeklerde nebivolol tedavisine geçilmesiyle erektil disfonksiyonda iyileşme olduğu görülmüştür.

Antiaterosklerotik etkinliği de bulunan nebivolol özellikle izole sistolik hipertansiyonlu hastalarda, diyabetik hastalarda, siyahilerde ve bilinen vasküler hastalığı olan hastalarda geleneksel β blokörlerden daha fazla kardiyovasküler yarar sağlayabilir. Siyahilerdeki etkinliğinin NO salınımındaki artıştan kaynaklandığı düşünülmektedir.

Kaynak:

1. Weiss R. Nebivolol: a novel beta-blocker with nitric oxide-induced vasodilatation. Vasc Health Risk Manag. 2006; 2(3): 303-8. 
2. Kavak S.B. ve ark. Gebe Sıçanlarda Oksitosinle İndüklenmiş Miyometriyum Kasılmaları Üzerine Nebivololün İnhibe Edici Etkisi. F.Ü.Sağ.Bil.Tıp Derg. 2009; 23(1): 11-14.