BETA BLOKÖRLERİN YAN ETKİLERİ
β blokörler β adrenerjik reseptörleri reversibl inhibe ederek sempatoadrenal sistem stimülasyonunu, tonusunu ve β agonisti ilaçların etkilerini kompetitif olarak antagonize ederler.
β drenerjik reseptör blokörleri non-selektif (β 1 ve β 2) ve selektif (β 1) olabilirler. Kalpte β reseptörlerinin uyarılması kontraktiliteyi artırır, kalp hızını artıran sinüs düğümünü direkt aktive eder; kardiyak debi artar. β reseptörlerin kardiyak etkilerinden daha çok β1 reseptörler sorumludur. β1 reseptörler hem kalp üzerinde bulunan ve sempatik etkinliğin kalbe ulaşmasından sorumlu olan reseptörlerdir. β2 reseptörler ise damar, bronş ve diğer bazı yerlerde bulunan ve düz kasların gevşemesinden sorumlu olan reseptörlerdir.
Nonselektif β blokörlerβ1 ve β2 adrenerjik reseptörleri aynı derecede bloke ederler. Kardiyoselektif olanlar ise β1’lere görece daha yüksek afinite gösterirler. Bu nedenle β2 blokajı ile oluşan yan etkiler (bronkokonstrüksiyon, vazokonstrüksiyon, diğer metabolik etkiler) kardiyoselektif olan β blokörlerde belirgin olarak görülmez. Kardiyoselektif olan β blokörlere 2. kuşak β blokörler de denir.
β blokörlerin kardiyoselektiflikleri mutlak değildir, görecelidir; doza bağımlıdır. Düşük dozlarda kardiyoselektivite belirgin iken yüksek dozlarda selektivite azalır.
BETA BLOKÖRLERİN YAN ETKİLERİ
- Oral yolla bulantı, kusma, diyare, flatulans (gaz) ve buna bağlı şişkinlik gibi GIS bozukluklara yol açabilir.
- Bronkokonstrüksiyon β2 reseptör blokajı etkisidir; o nedenle β1- β2 blokajı yapan nonselektif β blokörlerde bu yan etki daha belirgin olmakla beraber β1 blokörlerde de yüksek dozlarda görülebilir. Bronkokonstrüksiyon sonucu astım veya KOAH hastası kişilerde astım nöbeti görülebilir. Bu yan etkinin önüne geçmek için kardiyoselektif β blokörler kullanılmalı.
- Kalpte başka bir anormallik yoksa kalp atış hızının düşmesi genelde sorun oluşturmamakla beraber sinüs bradikardisi ve A-V blok görülebilir. Bunun önüne geçmek için intrinsik sempatomimetik aktiviteye (ISA) sahip olanlar tercih edilmeli.
- Kalp yetmezliği eğilimi olan kişiler hariç tedavi sırasında konjestif kalp yetmezliği oluşma insidensi %1-3’ü geçmez.
- Dozla bağımlı olarak glikoza toleransı azaltırlar; ancak diyabetik kişilerde kontrendike değildir. Glikoz metabolizması üzerine pankreastan insülin salgılanmasını ve dokuların insüline duyarlılığını azaltma etkileri vardır. Antidiyabetik tedavi alan kişilerde hipogliseminin şiddetini ve süresini artırırlar (refleks sempatoadrenal etkinliği azaltarak). Ayrıca hipogliseminin haberci belirtilerini ( taşikardi, tremor) maskeleyebilirler. Kardiyoselektif olanlar kullanılmalı.
- İnsülin salgılanmasındaki azalma sonucu lipid metabolizması da bozulur.
- Kalp debisini ve çizgili kas kan akımını azaltmaları ve egzersiz sırasındaki refleks artışı frenlemeleri nedeniyle egzersize toleransı ve kasların performansını azaltırlar.
- Periferik kan akımının azalması periferik damar rezistansının değişmesindense kalp debisinin azalmasına bağlıdır. Periferde kan akımı azalmasına bağlı olarak: Hafif periferik arter hastalığı bulunan kişilerde zorlayıcı hareketlerle beraber görülen bacaklarda ağrı ile karakterize intermitent klaudikasyon ya da soğuğa maruziyet halinde vücudun bazı bölgelerinde uyuşma ve soğukluk ile karakterize Raynaud sendromunun görülmesini kolaylaştırabilir ve krizleri sıklaştırabilir ayrıca normal kişilerde de cilt kan akımının azalmasına bağlı olarak el ve ayaklarda soğumaya yol açabilir. Bunun önüne geçmek için kardiyoselektif veya ISA (+) olanlar tercih edilmeli.
- Uzun süre düzenli kullanımdan sonra ilacın birden kesilmesi kesilme sendromuna neden olabilir; sürekli β bloköre maruz kalma sonucu β adrenerjik reseptörlerin dokularda dansitesinin artması sonucu oluşur. Hipertansiyonlu hastalarda kan basıncı yükselmesi, taşikardi, palpitasyon, tremor, halsizlik (malez), baş ağrısı belirtileri görülürken; anginalı hastalarda bu belirtilerin yanında angına nöbetlerinin sıklaşması, tehlikeli ventriküler aritmiler, miyokard infarktüsü ve ani ölüm görülebilir. Kesilme sendromu ilaç kesildikten sonra 2 hafta içerisinde ortaya çıkabilir. Kesilme sendromunu önlemek için uzun süre β blokör kullanan hastalarda ilaç birden kesilmemelidir, kesilecekse de ilaç dozu 1-2 hafta içerisinde kademeli olarak azaltılmalıdır. Hasta uyuncu için uzun etkili hidrofilik olanların veya yavaş salınımlı formların tercih edilmesi önerilir.
- Lipofilik olanlar SSS’e kolayca geçebildikleri için uyuşukluk, hafıza bozulmaları, uykusuzluk, yorgunluk gibi SSS yan etkilerine neden olabilirler. Bunun önüne geçmek için hidrofilik olanlar tercih edilmeli.
- Cilt, mukoza ve kemik iliği ile ilgili alerjik belirtilere yol açabilirler.
- Erkeklerde impotans yapabilir.
- Hiperkalemi yapabilirler.
- Nadir olarak göz-deri sendromuna neden olabilir; β blokör kullanımı esnasında gözde kuruluk olursa hekim tarafından ilaç kesilmesine gidilebilir.
- Eğilimi olan kişilerde psöriyazisi şiddetlendirebilir.
- Nadiren alopesi (saç dökülmesi), geçici sağırlık retroperitoneal, fibrozis, ateş ve Peyronie hastalığı (penis eğriliği) yan etkilerine yol açabilir.
19 yorum
Jerrod Elftman · 16 Ocak 2023 12:16 tarihinde
Im not positive the place you’re getting your info, however good topic. I must spend a while studying more or figuring out more. Thanks for magnificent information I was in search of this info for my mission.
ajax homes for sale · 20 Ocak 2023 10:30 tarihinde
demais este conteúdo. Gostei bastante. Aproveitem e vejam este conteúdo. informações, novidades e muito mais. Não deixem de acessar para aprender mais. Obrigado a todos e até a próxima. 🙂
https://ssupportsdrivers.com/brother-mfc-l2740dw-driver/ · 9 Mart 2023 00:03 tarihinde
Thank you for sharing with us, I conceive this website truly stands out : D.
karnkanit · 9 Mart 2023 01:22 tarihinde
I have been surfing online more than three hours nowadays, but I never discovered any interesting article like yours. It is pretty worth enough for me. Personally, if all site owners and bloggers made just right content material as you probably did, the web shall be much more helpful than ever before. “Dreams have as much influence as actions.” by Stephane Mallarme.
slot gacor hari ini · 9 Mart 2023 02:17 tarihinde
I enjoy the efforts you have put in this, regards for all the great blog posts.
real hackers for hire · 9 Mart 2023 03:00 tarihinde
But wanna state that this is very beneficial, Thanks for taking your time to write this.
judi slot gacor · 9 Mart 2023 05:16 tarihinde
That is really interesting, You are an excessively professional blogger. I’ve joined your feed and look ahead to searching for extra of your magnificent post. Additionally, I have shared your website in my social networks!
Asset-Based Valuation · 9 Mart 2023 07:56 tarihinde
Some really interesting points you have written.Aided me a lot, just what I was searching for : D.
taxi Nice Airport · 9 Mart 2023 22:18 tarihinde
I envy your work, thankyou for all the useful content.
Sultan88 · 12 Mart 2023 22:38 tarihinde
Your home is valueble for me. Thanks!…
https://lloydroofingservices.com/ · 14 Mart 2023 11:21 tarihinde
I like this post, enjoyed this one thankyou for putting up.
tallahasseelawnandlandscape.com · 14 Mart 2023 15:45 tarihinde
Great – I should definitely pronounce, impressed with your website. I had no trouble navigating through all tabs as well as related information ended up being truly simple to do to access. I recently found what I hoped for before you know it in the least. Quite unusual. Is likely to appreciate it for those who add forums or anything, website theme . a tones way for your customer to communicate. Excellent task.
pc beach things to do · 14 Mart 2023 18:51 tarihinde
I regard something genuinely special in this website.
backlink seo solutions · 14 Mart 2023 19:58 tarihinde
It’s arduous to find knowledgeable folks on this matter, however you sound like you recognize what you’re speaking about! Thanks
slot online · 15 Mart 2023 18:04 tarihinde
I really like your writing style, good information, thanks for posting :D. “In every affair consider what precedes and what follows, and then undertake it.” by Epictetus.
Déménagement suisse · 15 Mart 2023 22:29 tarihinde
I’m often to running a blog and i really appreciate your content. The article has actually peaks my interest. I’m going to bookmark your web site and preserve checking for brand spanking new information.
flight booking · 18 Mart 2023 07:35 tarihinde
Hey! I’m at work surfing around your blog from my new iphone 4! Just wanted to say I love reading your blog and look forward to all your posts! Keep up the fantastic work!
Playslot77 · 8 Nisan 2023 08:16 tarihinde
Hi there! I’m at work surfing around your blog from my new iphone! Just wanted to say I love reading your blog and look forward to all your posts! Keep up the superb work!
Playslot77 · 8 Nisan 2023 10:02 tarihinde
Thanks for some other informative site. The place else could I get that kind of info written in such an ideal manner? I have a challenge that I’m simply now running on, and I have been on the glance out for such info.