PASİF SİGARA İÇİCİLİĞİNİN NEDEN OLABİLECEĞİ ZARARLAR – GEBELER VE ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ MUHTEMEL ETKİLER

PASİF SİGARA İÇİCİLİĞİNİN NEDEN OLABİLECEĞİ ZARARLAR

GEBELER VE ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ MUHTEMEL ETKİLER

Sigara bağımlılığı gün geçtikçe daha da yaygınlaşan toplumsal bir sorun haline gelmiş olup birçok kronik hastalığın altta yatan nedeni olarak sayılmaktadır. Pasif sigara içiciliği, tütün ürünlerinin yanmasıyla oluşan duman ile sigara içen kişinin dışarıya üflediği duman karışımının solunması olup duman sigarada süzülmez ve doğrudan havaya karışır, bu nedenle daha fazla zehirli madde içerir; pasif içiciler ve sigara içenler solunum hastalıkları, akciğer kanseri ve kardiyovasküler hastalıklar açısından daha risklidirler.

Sigara dumanından alınan CO (karbon monoksit) hücrelerin oksijeni kullanmasını engelleyerek, organların çalışmasına zarar verir ve karboksihemoglobin (COHb) oranı havadaki CO yoğunluğu ile doğru orantılı olarak artar.

Sigara nitrojen oksitten nikotine, karbon monoksitten amonyağa kadar uzanan 4.000 kadar zararlı madde içermektedir. Nikotin sigarada bulunan bağımlılıktan sorumlu ana madde olup diğer maddelerden bazıları aşağıda verilmiştir:

• Boya sökücü aseton
• Akü yapımında kullanılan kadmiyum
• Roket yakıtı metanol
• Çakmak gazı bütan
• Temizlik maddesi amonyak
• Fare zehiri arsenik
• Öldürücü zehir hidrojen siyanür

Bu toksin ve karsinojenler yanan sigara ile havaya yayılır; havadaki kimyasal maddeler, sigara içen kişinin dışarı üflediği duman ile karışır ve içen kişinin yakınındakiler için riskli bir ortam oluşturur.

Yanan sigara dumanının 2/3’ü içen kişinin akciğerine ulaşmazken sigara içmeyenlerin soluduğu havaya karışır; sigaradan doğrudan havaya karışan bu duman, daha fazla zehir içerir; yani pasif içiciler sigara içenlerden daha çok zarar görebilirler. Sigara dumanı, pasif içicilerde ve sigara içenlerde solunum problemlerinin, akciğer kanserinin ve kardiyovasküler hastalıkların daha fazla görülmesine yol açmaktadır. Sigara içilen ortamlarda bulunan kişilerde koroner kalp hastalığı riski %20 – 50 oranında artmaktadır.

Pasif içicilik ergenlerde dislipidemiye yol açabilmektedir. Yapılan bir çalışmada kendileri içmeyip aileleri sigara içen ergenlerde, aileleri sigara içmeyen yaşıtlarına göre total kolesterol düzeyinin daha yüksek ve HDL düzeyinin de daha düşük olduğu belirlenmiştir.

Pasif İçiciliğin Çocuklar Üzerindeki Etkileri

Bebekler hava kirliliğinden de en çok etkilenen grubu oluştururlar. Çünkü alveollerin %80’i doğumdan sonra oluşur ve akciğer gelişimi ergenlikte de devam eder. Yenidoğanlarda akciğer oldukça hassas olup solunum sayısı ve aktivite derecesi yüksek olan bebeğin akciğerine toksinler daha fazla miktarda ulaşmaktadır. Bu nedenle çocukların yanında sigara içilmesi önemli bir halk sağlığı problemini de beraberinde getirmektedir.

Pasif içicilik ile çevresel sigaraya maruziyet sonucu akciğerlerde mukus üretimi 7 kata kadar artmakta, silier hareketler azalmakta, lökosit sayısı ve alerjenlerin mukozal geçirgenliği artmakta ve sonuçta total ve spesifik IgE yapımı ile kanda eozinofil sayısında artış gözlenmektedir.

Anne babanın sigara içmesi çocukta otitis media riskini artırmakta olup bu daha çok yineleyen akut otitis media ataklarını kapsamaktadır. Yapılan bir çalışmada pasif içici 6 aylık bebekler ortalama 7.1 seröz otitis media atağı geçirirken, yanında sigara içilmeyen bebeklerin 5,8 atak geçirdiği görülmüştür. Başka bir çalışmada pasif içicilerde seröz otitis media 28 günde iyileşirken, diğerlerinde 19 günde iyileştiği görülmüştür.

Pasif içicilik alerjik rinit belirtilerini artırmakla beraber alerjik riniti olmayan çocuklarda da burun tıkanıklığına yol açarak uyku kalitesini bozmaktadır.

Pasif İçiciliğin Gebeler Üzerindeki Etkileri

Prenatal dönemde pasif sigara dumanına maruziyet, bebeğin sağlığını aktif içicilik kadar olumsuz etkilemektedir. Pasif içici gebelerde düşük doğum ağırlıklı bebek dünyaya getirme, preterm doğum eylemi ve 35 haftadan küçük gestasyonel yaşta bebek dünyaya getirme riski artar.

Bir çalışmada da sigara içen hamilelerin bebeklerinin sigara içmeyenlerin bebeklerine göre %38 daha fazla oranda bronşit ve pnömoni nedeniyle hastaneye başvurmakta olduğunu ve başvuru sıklığının içilen sigara sayısı ile ilişkili olarak arttığını göstermektedir.

Laktasyon döneminde sigara içen annelerin süt yapımının azaldığı ve bebeklerin gereğince kilo alamadığı gösterilmiştir. Sigara içen annelerin bebeklerinde, süt ile geçen veya solunan havadan alınan nikotin ve primer metaboliti olan kotinin düzeyinin yüksek olduğu saptanmıştır. Sütte bulunan nikotin konsantrasyonu aynı anda alınan anne plazma örneğine göre 1.5 – 3.0 kat daha fazla olup sütte yarılanma ömrü plazmaya benzer şekilde 60 – 90 dakikadır. Yapılan bir çalışmada sigara içip sonra emziren annelerin bebeklerinde, sigara içmeyen ancak formül mama ile bebeklerini besleyen annelerin bebeklerine göre akut solunum yolu enfeksiyonlarının daha az görüldüğünü ifade etmektedir; yani buradan anne sütü-sigara kombinasyonuna göre, mama-sigara kombinasyonunun riski daha fazla artırdığı ve bu nedenle anne sigara içse bile emzirmeye devam etmesi gerektiği sonucu çıkmaktadır.

Kaynak:

1. Hızel Bülbül S. ve Ceyhun A.G. Pasif Sigara İçiciliği. Türk Aile Hek Derg 2006; 10(3): 123-128.

“SİGARA-İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ” YAZISI İÇİN TIKLAYINIZ.