QT ARALIĞINI UZATAN İLAÇLAR
EKG’de uzamış QT mesafesi ile karakterize olan kardiyak repolarizasyon bozukluğu uzun QT sendromu olarak tanımlanmaktadır. Doğum kaynaklı veya sonradan edinilen bazı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir.
Uzun QT sendromu, doğum kaynaklı olmasından daha çok sonradan edinilmeyle ortaya çıkar. Kadınlarda daha sık görülür ve QT aralığını uzatan ilaçlarla tedavinin bir komplikasyonu olarak ortaya çıkmaktadır; bu ilaçları kullanan hastalarda eş zamanlı hipokalemi, hipomagnesemi, hipokalsemi bradikardi gibi durumlar varsa uzun QT sendromu oluşma riski artar. QT aralığının uzaması kinidin, sotalol, amiodaron, prokainamid gibi antiaritmik ilaçlar ile birlikte görülebilmekle birlikte; antiaritmik ilaçlar dışında bazı ilaçlar da yan etki olarak QT aralığı uzamasına neden olabilir.
Uzun QT sendromunun başlıca belirtileri çarpıntı, bayılma, nöbet ve ani kardiyak ölümdür.
Antiaritmikler Dışında QT Aralığını Uzatan İlaçlar
Antianjinal İlaçlar
- Ranolazin, İvabradin
Antikolinerjik İlaçlar
- Solifenasin, Tolterodin
Antibiyotikler
- Florokinolonlar: Gemifloksasin, Levofloksasin, Moksifloksasin, Sparfloksasin, Siprofloksasin, Norfloksasin, Ofloksasin
- Makrolidler: Azitromisin, Eritromisin, Klaritromisin
- Foskarnet
Antimalaryal İlaçlar
- Delamanid, Kinin, Kinidin, Klorokin
Antitüberküloz İlaçlar
- Bedakuilin
Antifungaller
- Azoller: Flukonazol, Vorikonazol
HIV Antiretroviraller
- Saquinavir
Antineoplastik İlaçlar
- Arsenik triksid, Ivosidenib, Lenvatinib, Vandetanib, Ceritinib, Crizotinib, Dasatinib, Encorafenib, Gilteritinib, Inotuzumab, Ozogamicin, Midostaurin, Nilotinib, Osimertinib, Ribociclib, Toremifene, Vemurafenib
Antihistaminikler
- Astemizol, Bilastin, Hidroksizin, Terfenadin
Analjezik, Anestezik ve Sedatif İlaçlar
- Anestezik/sedatif: Kloral hidrat, Propofol
- Opioidler: Buprenorfin, Hidrokodon, Loperamid (yüksek doz), Metadon
Bronkodilatörler
- Beta-2 agonistler: Arformoterol, Albuterol, Formoterol, Levalbuterol, Indakaterol, Olodaterol, Salmeterol, Terbutalin, Vilanterol
Diüretikler
- Elektrolit dengesizliği; hipokalemi veya hipomagnezemi ile birlikte seyreden durumlarda görülebilir.
Vazodilatör İlaçlar
- Bepridil, Silostazol
Gastrointestinal İlaçlar
- Antiemetikler: Droperidol, Ondansetron (İv kullanımda risk daha fazladır)
- Prokinetik: Domperidon
Nörolojik İlaçlar
- Apomorfin, Deutetrabenazine, Donepezil, Ezogabin, Fingolimod, Pimavanserin, Tetrabenazin
Psikotropik İlaçlar
- Klorpromazin, Haloperidol (iv), Ziprasidon, Amisulpride, Klozapin, Flupentiksol, Haloperidol (oral), Olanzapin, Ketiapin, Risperidon, Thioridazine
Antidepresanlar
- Trisiklik antidepresanlar
- SSRI’lar (Trisiklik antidepresanlardan daha az riskli): Sitalopram, Essitalopram
Hasta Eğitimi
QT aralığı uzamasına neden olan ilaçları kullanan hastalara uzun QT sendromu belirtileri anlatılmalı; çarpıntı, bayılma gibi durumlarla karşılaşırsa mutlaka ilacını da yanına alarak hemen bir hastaneye gitmesi söylenmelidir.
Bu ilaçları kullanan hasta eş zamanlı olarak antiaritmik kullanıyorsa, elektrolit dengesizliği olma potansiyeli olan bir hastaysa (yaşlılar gibi), altta yatan bir kalp hastalığı ya da bradiaritmisi varsa uzun QT sendromu açısından daha riskli olduğu için belirtiler konusunda mutlaka hasta eğitimi yapılmalıdır.
Kaynak:
- Arslan T, Erdin R, Kandemir H, Çifci A, Güngüneş A, Yalçın S, Sarak T, Kabalcı M. Kinolon ilişkili nadir bir komplikasyon: Uzun QT Sendromu. Turk J Clin Lab 2019; 1: 125-127.
- Acquired long QT syndrome: Definitions, causes, and pathophysiology. Acquired long QT syndrome: Definitions, causes, and pathophysiology. UpToDate, 2020.
0 yorum