DİSÜLFİRAM BENZERİ REAKSİYON HANGİ İLAÇLARLA OLUŞABİLİR?

DİSÜLFİRAM BENZERİ REAKSİYON HANGİ İLAÇLARLA OLUŞABİLİR?

Disülfiram, alkolizm tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Tek başına uygulandığında görece fazla toksik olmayan bir maddedir, alkol ile birlikte alındığında alkol metabolizmasını etkileyerek belirgin etkinlik gösterir. Disülfiram alkol metabolizmasında aldehit dehidrojenaz enzimini inhibe eder.

Alkol ile birlikte Disülfiram alındığında kanda asetaldehit konsantrasyonu artar; bununla beraber sistemik vazodilatasyon, yüzde kızarma (flushing), terleme, susama, nefes darlığı, bulantı, kusma, zonklayıcı baş ağrısı, solunum güçlüğü, hipotansiyon, baş dönmesi, taşikardi, güçsüzlük ve konfüzyon gibi belirtiler 5- 10 dakika içinde ortaya çıkar. Alkol caydırıcı semptomlarından dolayı alkolizm tedavisinde alkolden tiksindirme amacıyla kullanılmaktadır.

Disülfiram dışında bazı ilaçlar da alkol metabolizmasını etkileyerek Disülfiram gib etki oluşturabilir. Bu duruma “Disülfiram benzeri reaksiyon” denir. Bu ilaçların alkol ile birlikte kullanımından kaçınılmalıdır.

Disülfiram Benzeri Reaksiyon Oluşturma Potansiyeli Olan İlaçlar

Antianaerobik

• Metronidazol

Antifungal

• Griseofulvin
• Ketokonazol

Antidiyabetik

• Artık piyasada bulunmayan 1. Kuşak sülfonilürelerden Klorpropamid ve Tolbutamid
• 2. kuşak sülfonilürelerden Glibenklamid (Gliburid)

Antibiyotik

• 3. Kuşak sefalosporinlerden metiltetratiyazol yan zincirini içeren Sefoperazon, Sefamandol, Sefotatan ve Moksalaktam
• Kloramfenikol
• Üriner tedaviye özgü Nitrofurantoin
• Tüberküloz tedavisinde kullanılan İzoniazid

Antitrombotik

• Varfarin

Disülfiram reaksiyonunun şiddeti kişiden kişiye göre değişir. Özellikle pulmoner ya da kardiyovasküler hastalığı olanlarda ve yaşlı hastalarda bu reaksiyon hayati tehlike oluşturabilir.

Disülfiram benzeri reaksiyon oluşturma potansiyeli olan ilaçları kullanan hastalara bu ilacı kullandıkları süre boyunca alkol tüketiminden kaçınmaları mutlaka söylenmelidir. Özellikle bu reaksiyon altta yatan kronik hastalığı olan (hipertansiyon, koroner arter hastalığı, KOAH gibi) kişilerde geri dönüşü olmayan sonuçlara sebebiyet verebilir. Bu nedenle Disülfiram benzeri reaksiyon oluşturabilecek etken maddeler hakkında bilgi sahibi olmalı ve hastalara bu ilaçlarla birlikte alkol tüketmemeleri gerektiğini anlatarak; tüketmeleri halinde olabileceklerle ilgili hasta eğitimi yapmalıyız.

Kaynak:

Sabuncuoğlu S. ve Özgüneş H. Yașlılıkta Alkol Kullanımına Bağlı İlaç Etkileșmeleri. Hacettepe University Journal of the Faculty of Pharmacy, 2015. 35(2):116-130.

Bayrakçeçen Nişancı F. Alkol Tedavisinde Kullanılan Disülfiram’ın Nanotaşıyıcısı Olarak Sistein-Altın Nanopartiküllerin Sentezi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2019. 9(1): 479-486.