İNSÜLİN DUYARLILAŞTIRICILAR İLE İLGİLİ DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

İNSÜLİN DUYARLILAŞTIRICILAR İLE İLGİLİ DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

İnsülin duyarlılaştırıcı ilaçlar reseptör duyarlılığını artırarak etki gösterirler. İnsülin salgılatıcılar gibi insülin salgısını artırmadıkları için hipoglisemi yapmazlar. Açlık kan şekerini düşürürler.

İnsülin duyarlılaştırıcılar 2 gruptur: Biguanidler ve Tiyazolidindionlar.

BİGUANİDLER

Biguanid grubundaki tek ilaç metformindir.

Metformin

Tip-1 ve tip-2 diyabette kullanılabilir. Tip-2 diyabette genelde ilk tercih edilen ilaçtır. Fazla kilolu, insülin direnci yüksek tip 1 diyabetlilerde böbrek fonksiyonlarının normal olması koşuluyla metformin tedavisinin verildiği ve bu tedaviye insülin ihtiyacının azaldığı çalışmalar mevcuttur.

İştahı azalttığı için kilo kaybı yapabilir. İnsülin salgılatıcıların aksine kilo kaybına neden olduğu için kilolu hastalarda onlara tercih edilir. Bu özelliğinden dolayı suistimal edilerek sadece kilo vermek amaçlı kullanılması hastanın durumuna göre değişir; eğer hastanın hem insülin direnci hem de fazla kilosu varsa metformin verilir.

Hasta böbrek yetmezliği bakımından izlenmelidir ve yetmezlik olması halinde ilaç bırakılmalıdır.

Hızlı absorbe edilir, etki süresi kısadır; böbreklerden hızlı elimine edilir.

Plazma proteinlerine bağlanmaz.

Bağırsaktan B₁₂ vitamini ve folik asit absorpsiyonunu azaltır.

2×1 500 mg, 1×1 veya 2×1 850 mg, sabah ve akşam yemekleriyle birlikte alınmalıdır. Eğer 1000 mg yazılmışsa bunu ikiye bölerek 2×1 500 mg şeklinde kullanması önerilmelidir.

Yan Etkileri

• Gastrointestinal yan etkiler; bulantı, kusma, karın ağrısı, iştah kaybı, diyare, dispepsi ve ağızda metalik tat yapar. Bu yan etkilerden dolayı hastanın ilacı bırakmaması gerektiği, bu belirtilerin 7-14 gün içinde geçeceği ve ilacı yemeklerle birlikte alması halinde bu yan etkilerin azalacağı anlatılmalıdır.
• Kilo kaybı gözlenebilir.
• Terleme yapabilir.
• Gebelerde ve emzirenlerde kontrendikedir.
• Kreatinin klirensi 30-45 arasında olan hastalarda kullanılması önerilmez.
• 65 yaş üzerinde rutin böbrek fonksiyonları izlenmelidir.
• Nadiren de olsa laktik asidoz yapabilir. Laktik asidoz belirtileri -uyuşma, baş dönmesi, mide bulantısı, şiddetli karın ağrısı, kusma, düzensiz soluma, karıncalanma gibi- hastaya anlatılmalı böyle bir durumla karşılaşması halinde hemen doktora gitmesi söylenmelidir.

METFORMİN HASTA EĞİTİMİ KARTI İÇİN TIKLAYINIZ.

TİYAZOLİDİNDİONLAR

Rosiglitazon ve pioglitazon bulunur. Rosiglitazon kardiyovasküler yan etkiler gösterdiği için piyasadan çekilmiştir. Şu an piyasada sadece pioglitazon bulunmaktadır.

Pioglitazon

Sadece tip-2 diyabette kullanılır.

Açlık kan şekerini düşürür.

Hipoglisemi yapmaz.

Etki gösterebilmesi için ortamda insülin bulunmalıdır ve buna direnç gelişmiş olmalıdır.

Karaciğerden elimine edilir.

Günde 1 kez yemekten bağımsız alınır.

Karaciğer fonksiyon testleri 3 katın üzerine çıkarsa ilaç kesilmeli.

Hastada kalp yetmezliği varsa kontrendikedir.

Karaciğer yetmezliği olanlarda kontrendikedir.

CYP3A4 enzimini indükler.

Yan Etkileri

• Vücutta su tutulması ve ödem yapabilir.
• Kilo artışına sebep olur.
• Anemi yapma riski vardır.
• Kırık riskini artırır. Kırık risk faktörü taşıyan kişilerde risklidir (örneğin yaşlılarda).
• Hepatotoksik etki potansiyeli vardır; tedaviye başlamadan önce ve tedavi sırasında karaciğer fonksiyon testleri rutin olarak ölçülmelidir.
• Mesane kanseri riskini artırabilir.

PİOGLİTAZON HASTA EĞİTİMİ KARTI İÇİN TIKLAYINIZ.

İNSÜLİN DUYARLILAŞTIRICILAR İLE İLGİLİ DETAYLI BİLGİLER VE GÜNCEL MÜSTAHZAR TABLOLARI İÇEREN SLAYTIMIZ İÇİN TIKLAYINIZ.