İLAÇ-BESİN ETKİLEŞİMLERİ-2

dietetics, nutrition, fruits-4065158.jpg

İlaç toksisitesini azaltmak ve ilacın etkisini olumlu yönde artırmak için ilaç-besin etkileşimleri bazen istenilen şekilde de oluşturulabilmektedir.

İlaç-Besin Etkileşimi Sonucu Etkinliği Artan Bazı İlaçlar

Demir Preparatları

  • C vitamini (Askorbik asit), fitatlara demir şelasyonunu önler, bu demirli formda demirin azalmasını sağlar. Demir emilimi artar.
  • Emilimin zayıf olduğu hastalarda demir ile askorbik asit birlikte verilmeli. Örneğin sabah demir preparatını almadan önce domates, biber gibi c vitamini içeren yiyecekler yenmesi emilimi artıracaktır.

Statinler

  • Bitki stanolü kolesterol emilimini engeller. Düşük yoğunluklu lipoprotein ve serum kolesterol seviyesi azalır.
  • Hipolipidemik tedavide tamamlayıcı olarak ya da diyette günde 2-3 kez stanoller kullanılabilir.
  • Bitkisel stanoller, bitkilerin yapısında yer alır ve insan sağlığı için çeşitli biyoaktif özelliklere sahip önemli sterollerdir. Stanoller doymuş bir halka yapısına sahip bitkisel sterollerdir. Bitkisel stanoller, bitki sterollerinin 5α-doymuş türevleridir ve kolesterol yapısına benzerlikleri ile bilinirler, ancak yapılarında C-24’te bir metil veya bir etil grubunun farklı olmasıyla kolesterolden ayrılırlar. Bitkisel sterollerin ve stanollerin en iyi kaynakları tam tahıllar, sebzeler, bitkisel yağlar, yağlı tohumlar ve meyvelerdir.

Griseofulvin

  • Yağlı besinler ile emilim ve disintegrasyon artar. Plazma ilaç konsantrasyonu artar; terapötik etki artar.
  • Besinlerle alınmalıdır.

İzoniazid

  • Piridoksin (B6 vitamini) ile mevcut piridoksal fosfatın artması sonucu izoniazid indüklü periferal nöropati önlenir.
  • İzoniazid tedavisi alan çocuk ve yetişkin hastalara profilaktik olarak piridoksin başlanabilir.

Sefuroksim Aksetil

  • Besinler ve süt, gastrik pH’nın azalması sonucu ilacın emilimini artırırlar. İlacın plazma konsantrasyonu artar ancak bakterisidal aktivite etkilenmez.
  • Süt veya besinlerle beraber alınması tercih edilir.

İtrakonazol

  • Besin ve asitli içecekler ile asidik ortamda emilim ve çözünürlüğün artması sonucu plazma ilaç konsantrasyonu artar; terapötik etkinlik artar.
  • Kapsülü asidik bir içecekle veya besinle alınmalıyken; oral solüsyonu boş mideye alınmalıdır.

Metotreksat

  • Folik asit ile azalmış folat metabolitleri seviyesi artar ve romatoid artrit tedavisinde metotreksat toksisitesi azalır.
  • Metotreksat tedavisi alan hastalarda haftalık 1mg, 5mg ve 27,5 mg folik asit başlanabilir.

Misoprostol

  • Besinler ile emilim oranı azalır, pik plazma konsantrasyonu azalır; diyare sıklığı azalır.
  • Besinlerle beraber alınmalıdır.

Nitrofurantoin

  • Besinler ile emilim ve dissolüsyon artar. Üriner konsantrasyonun devamlılığında artış, pik plazma konsantrasyonununda azalma olur.
  • Besinlerle beraber alınmalıdır.

İzotretinoin

  • Besinler emilim ve çözünürlüğü artırır. Plazma ilaç konsantrasyonunun artmasıyla terapötik etki artar.
  • Besinlerle alınmalıdır.

Kaynaklar:

  1. Çorum D. ve Üney K. Besin-İlaç Etkileşimleri. Dicle Üniv Vet Fak Derg 2017;10(1):38-55.
  2. Çekici H. ve Yıldıran H. Bitkisel Sterollerin/Stanollerin Aterosklerotik Süreç ve Kardiyovasküler Hastalıklar Üzerine Etkisi. Sakarya Tıp Dergisi 2019;9(2):218-229.

“İLAÇ-BESİN ETKİLEŞİMLERİ-3” YAZISI İÇİN TIKLAYINIZ.


0 yorum

Bir yanıt yazın

Avatar placeholder

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önemli Hatırlatma

Değerli Ziyaretçiler,

Sitemizdeki içeriklerin tamamı herhangi bir ticari kaygı olmadan hazırlanmakta olup, eczacılık mesleğine katkı sunması amacıyla mesleki duyarlılık temelinde özgün olarak sizlere sunulmaktadır.

E-BÜLTEN

Yeni yüklenen slaytlardan ve güncel yazılardan haberdar olmak istiyorsanız e-posta adresiniz ile e-bültene kaydolabilirsiniz.