TETRASİKLİNLERİN KULLANIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Protein sentezini inhibe ederek etki gösteren antibiyotiklerden en az seçicilik gösteren; en geniş spektrumlu antibiyotiklerdir. Rezistans oluşumu yavaş ve çok aşamalıdır.
Avantajları: En geniş spektrumlu antibiyotiklerdir. Vücut sıvılarına iyi sokulurlar.
Dezavantajları: Ciddi yan etkileri vardır. Rezistans oluşumu sorun teşkil eder. Fazla ilaç etkileşimi vardır.
Kalsiyum, demir, çinko, alüminyum ve magnezyum gibi polivalent (+2 ve +3 değerlikli) metal bileşikleri ile gastrointestinal kanalda şelat oluştururlar ve tetrasiklin inaktive olur; bu şelat suda çözünmediği için absorbe edilmez. Tetrasiklin ile birlikte bu metalleri içeren antiasid ilaçlar, antianemik ilaçlar; süt, yoğurt gibi kalsiyum yönünden zengin gıdalar kullanılmamalıdır. (Parenteral tetrasiklin kullanımında da biyoyararlanım azaldığı gözlenmiştir.)
Sistemik olarak sık kullanılırlar bu nedenle gereksiz yere rezistans oluşumuna sebep olmamak için lokal kullanıma dikkat edilmelidir.
Gebe kadınlarda ve 8 yaşından küçük çocuklarda (bazı kaynaklara göre 12 yaşından küçüklerde) kullanılmamalıdır; etkili başka bir ilaç olmadığı durumlarda kullanılmaktadır. Sütle atıldıkları için emzirenlerde de kontrendikedir.
Karaciğer ve böbrek yetmezliğinde kullanımı önerilmez.
Önemli Yan Etkileri
Gastrointestinal Yan Etkiler: Mide-bağırsak kanalının tahrişine bağlı olarak bulantı, kusma, diyare ve anoreksi sık görülür. Ağızda hoş olmayan bir tat oluşturabilir. Bağırsak florasını değiştirebilir. Süperenfeksiyona bağlı psödomembranöz kolit oluşabilir.
Dişlerde ve Kemiklerde Diskolorasyon ve Gelişme Bozukluğu: Yeni oluşmakta olan diş ve kemiklerdeki kalsiyum ile şelat oluşturarak toplanır; diş ve kemiklerde diskolorasyon yani kahverengimsi lekeler oluşur. Bu durum 8 yaş altı (bazı kaynaklarda 12 yaş altı) çocuklarda ve gebelerde oluşur; yetişkinler için böyle bir risk söz konusu değildir. Gebelerde uzun süre tetrasiklin tedavisi sadece diş ve kemiklerde diskolorasyon oluşturmakla kalmaz, fetüste gelişim bozukluklarına ve deformitelere de yol açabilir.
Karaciğer Üzerine Toksik Etki: Karaciğer fonksiyonlarında bozukluk olan kişilerde karaciğerde yağlı dejenerasyon yapabilir. Karaciğer hastalığı olanlarda tetrasiklin yüksek dozda ve parenteral olarak verilmemelidir.
Böbrek Üzerine Yan Etki: Böbrek fonksiyonları bozuk olan kişilerde yüksek dozda veya uzun süreli tetrasiklin tedavisi asidoz, azotemi, hiperfosfatemi ve ciddi elektrolit dengesizliğine yol açabilir.
Işığa Duyarlılık: Güneş ve ultraviyole ışığa karşı hassasiyet oluştururlar.
Önemli İlaç Etkileşimleri
- Penisilinler ile birlikte uygulandıklarında penisilinlerin bakterisid etkisini azaltırlar. Birlikte kullanılmamalıdır.
- Güçlü diüretikler ile birlikte kullanımda nefrotoksisite artar.
- Metal bileşikleri (kalsiyum, demir, alümiyum, çinko, magnezyum) ile ve kalsiyumca zengin besinlerle (süt ve süt ürünleri) şelasyon oluşturur ve inaktive olur; birlikte tüketilmemeli. Tüketilecekse tetrasiklini aldığı saat ile arasında en az 2 saat olmalı.
- Oral kontraseptiflerin etkinliğini azaltabilir; tetrasiklin kullanan kadınlarda istenmeyen gebeliğe neden olabilir, ek yöntem kullanılmalıdır.
TETRASİKLİNLER HASTA EĞİTİMİ İÇİN TIKLAYINIZ.
TETRASİKLİNLER İLE İLGİLİ DETAYLI BİLGİLER VE GÜNCEL MÜSTAHZAR TABLOLARI İÇEREN SLAYTIMIZ İÇİN TIKLAYINIZ.
0 yorum